ΥΠΕΡ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΜΗΔΕΙΑΣ

[ΠΕΡΣΕΑΣ]

Η Μήδεια ήταν κόρη του βασιλιά της Κολχίδος Αιήτη και της Ωκεανίδας μητέρας της Ιδυίας «γήμε θεών βουλήσι, Ιδυίαν καλλιπάρηον ή δη οι Μήδειαν εύσφυρον…» μετ. «με τον θεών το θέλημα, την ομορφομάγουλη Ιδυία κι από τον έρωτά του αυτή του γέννησε τη Μήδεια την ομορφοστράγαλη…», (Ησίοδος «Θεογονία» 961).

Μεγάλωσε στο παλάτι του πατέρα της και έγινε ιέρεια και φύλακας πανάρχαιων τεχνικών όπως θα δούμε παρακάτω.
Όταν έφτασε ο Ιάσονας και οι αργοναύτες στην Αία της Κολχίδας, συναντήθηκε με τον Αιήτη στο παλάτι του για να του ζητήσει το Χρυσόμαλλο δέρας..

Ο Αιήτης έθεσε αξεπέραστους όρους για να του δώσει το χρυσόμαλλο δέρας, όπως να ζέψει δύο χαλκόποδες ταύρους που έβγαζαν φωτιά από τα ρουθούνια τους, να σπείρει οργώνοντας με τους ταύρους την πεδιάδα του Άρη με δόντια φιδιού (όπου θα ξεπεταγόντουσαν πάνοπλοι στρατιώτες) και αυτά σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Εκεί τον είδε για πρώτη φορά η Μήδεια, αυτό αρκούσε για να τον ερωτευθεί παράφορα «και πως απ΄ τους παρθενικούς της πόθους νικήθηκε η Μήδεια κι έκανε απαίσιο γάμο χάρη στο θέλημα της Ήρας.
Γιατί η Κυθέρεια, του έρωτα τροφός, ξύπνησε μέσα της σφοδρή επιθυμία και πέρασε το βέλος μες στα σπλάχνα της η Ερινύα των κακών ερώτων…» (Ορφέως «Αργοναυτικά»).
Συναντήθηκε κρυφά με τον Ιάσονα και του είπε ότι θα μπορούσε να τον βοηθήσει αλλά για την βοήθεια που θα του παρείχε έθεσε μόνο ένα όρο: έβαλε τον Ιάσονα να ορκιστεί σε όλους τους Ολύμπιους θεούς ότι θα μείνει για πάντα πιστός σ΄ αυτήν, πράγμα που αυτός έκανε, δίνοντας αυτόν τον όρκο.

Αφού κατάφερε ο Ιάσονας να αντεπεξέλθει με επιτυχία - αλλά με την βοήθεια της Μήδειας - όλους τους όρους του Αιήτη αυτός αθέτησε την υπόσχεση του.
Τότε η Μήδεια οδήγησε τον Ιάσονα στο Ιερό του Άρη όπου ήταν το Χρυσόμαλλο δέρας και αφού αποκοίμισε τον αθάνατο Δράκο που το φύλαγε με τα μαγικά της λόγια, πήραν το Δέρας και επιβιβάστηκαν στην «Αργώ» με προορισμό την Ελλάδα.
Λέγεται ότι η Μήδεια πήρε ως όμηρο τον αδελφό της, Αιγιαλέα ή μετέπειτα Άψυρτο (δηλαδή παρασυρμένος όχι όπως πιστεύουν οι αρχαίοι συγγραφείς από τα παρασυρόμενα κομμάτια τους σώματος του μετά το κομμάτιασμα του. αλλά παρασυρμένος από τα λόγια της αδελφής του που ήθελε όπως φαίνεται να τον κάνει αθάνατο) γράφουν μάλιστα ότι κατά την καταδίωξη από τον πατέρα της, τον κομμάτιασε και τον πέταξε στη θάλασσα με συνέπεια να καθυστερήσει ο Αιήτης και η «Αργώ» να διαφύγει.

Τις καταλογίζουν ένα φόνο που ποτέ δεν έκανε γιατί όπως γράφει ο Στράβων (Ζ 5,5) αρχηγός του κοχλικού στόλου ήταν και μετά ο Άψυρτος και ότι η Μήδεια –δήθεν – τον σκότωσε στις Αψυρτίδες νήσους κοντά στα ιλλυριακά παράλια. Φαίνεται ότι στα νησιά αυτά εδόθη στον Άψυρτο από την ιέρεια και αδελφή του η τελική μύηση της αθανασίας Το συμβολικό κομμάτιασμα (όπως το κομμάτιασμα του Διόνυσου) ήταν μέσα στις τεχνικές της αθανασίας, ήταν ένας πανάρχαιος αιματηρός ίσως τρόπος απόριψης του παλιού αίματος ενσωματωμένος στις όλες τεχνικές της αθανασίας.

Βλέπουμε λοιπόν ολοκάθαρα ότι η Μήδεια σαν ιέρεια της Άρτεμης κατείχε μαγικές δυνάμεις και συνάμα τεχνικές αθανασίας που εφάρμοσε στον αδελφό της.
Η Μήδεια προτού φύγει προφανώς θέλησε να κάνει σωματικά αθάνατο τον αδελφό της, αλλά βέβαια το ιερατείο το οποίο έλεγχε τα γραπτά διαστρέβλωσε την πραγματικότητα και την παρουσίασε σαν φόνισσα του αδελφού της.

Μετά από πολλές περιπέτειες έφτασαν στο «Κιρκαίο όρος» σε μια χερσόνησο της Τυρρηνικής ακτής της Ιταλίας, εκεί κατοικούσε η Κίρκη που ήταν θεία της.
Κατόπιν έφτασαν στην Κέρκυρα όπου και «παντρεύτηκαν» στην σπηλιά της Μάκριδας της νύμφης του νησιού.
Ο γάμος τους προφανώς είναι συμβολικός γιατί πλέον ο Ιάσονας είχε αποδεχθεί τις μυήσεις και πλέον στην Κέρκυρα όπως γράφουν – συγκεκαλυμμένα - τα αρχαία κείμενα έγινε η επίσημη τελετή αθανασίας που προορίζεται για τον Ιάσονα και είναι η συνέχεια της τεχνικής της Κίρκης Η αθανασία δεν κερδίζονταν (ούτε και τα σημερινά χρόνια) «μια και έξω» αλλά όπως βλέπουμε σταδιακά με όλους τους τύπους και τους κανόνες (ηρωικά κατορθώματα, μυήσεις, κλπ).

Στην σπηλιά της νύμφης Μάκριδος -όπως γράφει ο Απολλώνιος Ρόδιος - έγινε για πρώτη φορά στον Ελλαδικό χώρο μύηση υποψήφιου αθάνατου επάνω στο Χρυσόμαλλο δέρας.
Μάλιστα η Ήρα, έστειλε μια συντροφιά από νύμφες για να παρευρεθούν στην τελετή. Μια χρυσή ανταύγεια τύλιξε όλους όσους ήταν μέσα στη σπηλιά, (Απολλώνιος Ρόδιος 4, 1141).

Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ήταν ότι το Χρυσόμαλλο δέρας ήταν κάτι παραπάνω από προβιά κριαριού και αν προχωρήσουμε λίγο μακρύτερα μπορούμε να υποθέσουμε ότι το δέρας ήταν κάποια κατασκευή που εξέπεμπε ακτίνες που καθιστούσαν τα κύτταρα υγιή σε πρώτη φάση κατόπιν τα ανανέωναν και στο τέλος τα αθανατοποιούσαν.
Πιθανόν το δέρμα (το χρυσόμαλλο δέρας) να ήταν το περιτύλιγμα ώστε να δημιουργείτε εξωτερικά μια μόνωση για να προφυλάσσει τους ανθρώπους που το μετέφεραν από τυχόν διαρροές ή από διασκόρπιση ακτινοβολιών.

Εξάλλου η Μήδεια σαν ιέρεια της Άρτεμης γνώριζε τον δρόμο που μεταφέρονταν τα δέματα με τα δώρα των Υπερβορείων που κάθε χρόνο πήγαιναν στη Δήλο.
Αυτά ήταν τυλιγμένα μέσα σε άχυρο, υλικό που δρα σαν μονωτικό για τις ραδιενεργές ακτίνες, «Και η Μήδεια οδήγησε τον Ιάσονα (από το δρόμο) από όπου κάθε χρόνο τα τυλιγμένα μέσα σε άχυρα δώρα των Υπερβορείων μεταφέρονται στη Δήλο…». (Ρ. Γκρέιβς «Οι Ελληνικοί μύθοι» 153,ζ, τόμος 2).

Η Μήδεια όπως φαίνεται γνωρίζει να χειρίζεται το δέρας και έτσι κανείς δεν έπαθε τίποτα από την έκθεση στην ακτινοβολία του, και ίσως να επωφελήθηκε και η ίδια από την τελετή αυτή.
Οι περιπέτειες της «Αργούς» όμως συνεχίστηκαν και όταν έφτασαν στην Κρήτη, Μήδεια κατάφερε να παγιδέψει και να εξοντώσει τον γίγαντα Τάλω που γύριζε το νησί τρεις φορές την ημέρα και το προφύλασσε από τυχόν εισβολείς.

Όταν έφτασαν στην Ιωλκό ο πατέρας του Ιάσονα Αίσων ήταν πολύ γέρος και ανήμπορος να παρευρεθεί στην μεγάλη γιορτή της υποδοχής των αργοναυτών.
«Τότε θα πρέπει η Μήδεια να έδειξε για πρώτη φορά την τέχνη της, με την οποία –έτσι ισχυρίστηκαν ποιητές και αφηγητές -(Αριστοφάνης Ιππείς 1321, Λυσιστράτη 1315)- αργότερα ξανάνιωσε και τον Ιάσονα…»
«Η μυθολογία των Ελλήνων» Κarl Kerenyi.

Η Μήδεια αφού άδειασε όλο το αίμα από το σώμα του Αίσονα τον ξανάνιωσε με κάποιο μυστηριώδες για εμάς τρόπο και κατόπιν τον παρουσίασε νέο και ρωμαλέο στο παλάτι που έμενε ο σφετεριστής βασιλιάς Πελίας, ( Οβίδιος Μεταμορφώσεις VII 251-94, Ευριπίδης Μήδεια Υπόθεσις).
Με τον τρόπο της, έπεισε τον Πελία ότι θα τον κάνει νέο και δυνατό και με αυτόν τον τρόπο κατάφερε –όπως γράφουν τα αρχαία κείμενα - να τον αφήσει να πεθάνει δήθεν στην διάρκεια της τελετουργίας και να ανακηρυχθεί βασιλιάς ο Ιάσονας.

Ο Ιάσονας όμως, επειδή θέλησε να γίνει αλλού βασιλιάς γιατί είχε το μυαλό του να πάει στην Κόρινθο, παραιτήθηκε υπέρ του Άκαστου, γιου του Πελία. (Οβίδιος Μεταμορφώσεις VII251-94, Ευριπίδης Μήδεια).
Κατόπιν η Μήδεια και ο Ιάσονας έφυγαν για την Κόρινθο, όπου οι Κορίνθιοι την αναγνώρισαν σαν κόρη και συνεχιστή της βασιλείας του Αιήτη ο όποίος είχε φύγει για την Κολχίδα και είχε αφήσει κάποιον αντιβασιλέα (τον Βούνο).

Ο Ιάσονας έγινε βασιλιάς και η Μήδεια επιδίδετε στις τεχνικές της αθανασίας στην Ακροκόρινθο στο ιερό της Ήρας που αυτή ίδρυσε (Πίνδαρος σε Ολυμπιονίκες 13.32) δίνοντας την αθανασία σε πολλά αγόρια και κορίτσια των Κορινθίων (Παυσανίας Περιηγητής 2,3,11).
Ο ναός της Ήρας όπως διαφαίνεται από τις διηγήσεις γίνεται ένα κέντρο όπου η Μήδεια απλόχερα δίνει την αθανασία σε όσους την ζητήσουν αλλά ήταν άξιοι για αυτή την αλλαγή.

Ο Ιάσονας όμως μετά δέκα χρόνια βασιλείας , αποφάσισε να χωρίσει από την Μήδεια και να παντρευτεί την κόρη του βασιλιά Κρέοντα την Θηβαία Γλαύκη.
Αντιδρώντας όμως η Μήδεια θύμισε στον Ιάσονα τον όρκο που είχε κάνει σε όλους τους θεούς στην Αιαία και του θύμισε επίσης το γεγονός ότι σε αυτή όφειλε ότι ήταν βασιλιάς στη Κόρινθο.

Τελικά ματαιώθηκε ο γάμος μετά από μια τραγωδία που συνέβη την ίδια ημέρα - και την οποία κακώς κατά τη γνώμη μου – την απέδωσαν στη Μήδεια: Η Γλαύκη όπως και ο πατέρας της Κρέοντας και μια ομάδα φιλοξενούμενων Θηβαίων κάηκαν από πυρκαγιά που ξέσπασε στο παλάτι την ημέρα του γάμου.

Ο Δίας μάλιστα μετά από αυτή την δοκιμασία που πέρασε, την θαύμασε για το θάρρος της και θέλησε να την κάνει γυναίκα του, αυτή τον απέκρουσε μένοντας πιστή ιέρεια της Ήρας.
Η θεά, σε μια συνάντηση μαζί της, για να την ευχαριστήσει της είπε ότι: «θα κάνω τα παιδιά σου αθάνατα αν τα βάλεις πάνω στο βωμό θυσιαστήριο στο ναό μου» και έτσι έκανε η Μήδεια.(Οβίδιος Μεταμορφώσεις VII 391-401, Διόδωρος Σικελιώτης Δ 54, Εύμηλος Αποσπάσματα 2-4, Απολλόδωρος Α 9,16, Απουλήιος Χρυσούς όνος Ι 10, Ευριπίδης Μήδεια).

Ήταν προφανώς μια τελετή αθανασίας που μάλλον να συμπεριλάμβανε στοιχεία τελετουργικού φόνου απ΄ όπου και εμπνεύσθηκε την τραγωδία ο Ευριπίδης γράφοντας για τον δήθεν φόνο των παιδιών της. «Άλλοι πάλι, παραπλανημένοι από τον τραγικό Ευριπίδη – ο οποίος δωροδοκήθηκε από τους Κορίνθιους με δεκαπέντε αργυρά τάλαντα για να τους απαλλάξει από το αδίκημα που είχαν διαπράξει – ισχυρίζονται ότι η ίδια η Μήδεια σκότωσε τα δύο παιδιά της…» («Οι Ελληνικοί μύθοι» Ρομπερτ Γκρειβς). Αναφέρεται ακόμη ότι τα παιδιά της τα είχαν δολοφονήσει με λιθοβολισμό στην Κόρινθο: Ο Κarl Kerenyi γράφει χαρακτηριστικά στο βιβλίο του «Η μυθολογία των Ελλήνων»: « Ισχυρίστηκαν επίσης (Kerenyi Die Mythologie der Criechen) ότι οι Κορίνθιοι ήσαν εκείνοι που δεν ανέχονταν την κυριαρχία της ξένης μάγισσας και σκότωσαν τους εφτά γιους και τις εφτά κόρες της.

Ή ότι ήσαν οι συγγενείς του βασιλιά Κρέοντος, του δεύτερου διάδοχου του Βελλεροφόντου (Ευριπίδη Μήδεια 264) που το έκαναν για να εκδικηθούν γιατί η Μήδεια είχε σκοτώσει τον βασιλιά.
Διέδωσαν επίσης τη φήμη, ότι αυτή η ίδια ήταν η φόνισσα των παιδιών της…». Αφού έκανε τα παιδιά της αθάνατα, με άρμα που της έστειλε ο θεός Ήλιος –ο παππούς της - έφυγε από την Κόρινθο και κληροδότησε το βασίλειο στον Σίσυφο (τον μετέπειτα νικητή του θανάτου)..

Λίγο προτού φύγει είχε μια συνομιλία με τον Ιάσονα που την παραθέτει στη τραγωδία του Ευριπίδη, «Μήδεια», «Δεν θρηνείς ακόμα όπως πρέπει…περίμενε και το γήρας…τότε θα ιδείς…».
Αυτό είναι μια σαφείς αναφορά ότι πια δεν έχει σχέση με τους αθάνατους και ότι είναι πλέον καταδικασμένος να γεράσει και να πεθάνει αφού η Μήδεια ήταν αυτή που του παρείχε τις τεχνικές της αθανασίας.

Ο Ιάσονας μετά από αυτό έχασε την εύνοια των θεών όπως γράφουν οι αρχαίοι συγγραφείς και περιπλανιόταν από πόλη σε πόλη μισητός απ΄ όλους. Βρήκε τον θάνατο από ξύλο που έπεσε από την πλώρη της Αργούς την οποία είχε βγάλει στην ξηρά κοντά στη Κόρινθο όπου την είχε αφιερώσει στον Ποσειδώνα,. (Διόδωρος Σικελιώτης Δ 55, Σχολιαστής στην Υπόθεση της Μήδειας του Ευριπίδη, Υγίνος Ποιητική Αστρονομία XXXVII).

Μετά από όλη αυτή την σκευωρία η Μήδεια έφυγε από την Κόρινθο και κατέφυγε στη Θήβα στον Ηρακλή που της είχε πει ότι θα την υποστήριζε αν ο Ιάσονας αποδεικνύονταν άπιστος.
Οι Θηβαίοι πιστεύοντας τις συκοφαντίες του ιερατείου της Κορίνθου, όπως και του Ιάσονα, δεν της επέτρεψαν να εγκατασταθεί στη πόλη τους.

Τότε έφυγε για την Αθήνα όπου παντρεύτηκε τον βασιλιά της, Αιγέα κάνοντας ένα γιο μαζί του τον ονόμασε Μήδο.
Αλλά μετά την επάνοδο του Θησέα στην Αθήνα «Ο Θησεύς κίνησε έπειτα να εκδικηθεί τη Μήδεια που τον απέφυγε αφού τυλίχτηκε μέσα σε ένα μαγικό σύννεφο.

Μετά από λίγο, έφυγε από την Αθήνα με τον Μήδο και μια συνοδεία που ο Αιγεύς με γενναιοδωρία της παραχώρησε…» («Οι Ελληνικοί μύθοι» Ρόμπερτ Γκρέιβς ).
Κατόπιν έφυγε και πήγε στην Ιταλία όπου αργότερα την λατρεύανε σαν θεά με το όνομα Αγγιτία (Πλούταρχος Θησέας 12, Σέρβιος στην Αινειάδα του Βιργίλιου VII 750, Διόδωρος Δ 54).

Επέστρεψε ξανά στην Ελλάδα και συγκεκριμένα την Θεσσαλία, όπου ανταγωνίστηκε ανεπιτυχώς σε διαγωνισμό ομορφιάς την Θέτιδα, με κριτή τον Ιδομενέα τον Κρητικό. Μετά από αυτό έφυγε προς την Ασία όπου λέγεται ότι έζησε μαζί με κάποιον ασιάτη βασιλιά.
Για το τέλος της γράφει ο Ρόμπερτ Γκρέιβς στο βιβλίο του «Οι Ελληνικοί μύθοι» (Τόμος 2): «Η Μήδεια δεν πέθανε ποτέ αλλά έγινε αθάνατη και βασίλευε στο Ηλύσιο Πεδίο, όπου λέγεται από μερικούς ότι εκείνη ήταν που παντρεύτηκε τον Αχιλλέα και όχι η Ελένη όπως γράφτηκε…».

Για την σωματική της αθανασία το βεβαιώνει και ο Karl Kerenyi στο βιβλίο «Η μυθολογία των Ελλήνων», «Η Μήδεια ήταν αθάνατη…» γράφει μεταξύ άλλων για την πριγκίπισσα από την Αία της Κολχίδος που ήρθε στην Ελλάδα.

[mod]Λόγω του μεγέθους του κειμένου, η παρούσα δημοσίευση
έχει υποστεί επεξεργασία για διαχωρισμό παραγράφων.

Administrator[/mod]

[Elissaios]

Αν είναι να αποκαταστήσουμε τη Μήδεια, μπορούμε αντί του γνωστού "Όλα τα σφάζω - όλα τα μαχαιρώνω" που τη συνοδεύει, να τη θεωρήσουμε απλώς γκαντέμισσα.
Αλλά και στην πρώτη εκδοχή, την αρνητική, ουδέν κακόν αμιγές καλού: κάθε ρόλος σε ένα μύθο έχει τη δική του βαρύτητα, επομένως όλοι οι κακοί χωράνε και άνευ αυτών ο μύθος θα έχανε το αλατοπίπερό του και ένα σημαντικό κομμάτι των συμβολισμών του.
Μην το παρακάνουμε, όμως. Κάθε μύθος περικλείει διδακτικά στοιχεία, αλλά δεν ξέρουμε ποια από όλα χρησιμοποιούνται απλώς για λόγους μυθοπλαστικούς/λειτουργικούς και ποια έχουν όντως συμβολικά νοήματα. Γιατί μας πιάνει ο ενθουσιασμός να αποσυμβολίζουμε τα πάντα και ενίοτε δίνουμε ερμηνείες κατά τη δική μας άποψη χωρίς αυτές να υπήρχαν απαραίτητα και στη σκέψη του μυθοπλάστη.
Για τα Ιντιάνα Τζόουνς στοιχεία επιφυλάσσομαι (δεν γνωρίζω - δεν απαντώ), ενώ είναι απορίας άξιον το πώς ο Karl Kerenyi βεβαιώνει τα περί αθανασίας.
Οψόμεθα...

[Δημήτριος]

Σε μία τηλεοπτική σειρά, αγγλικής παραγωγής, με θέμα την περιήγηση ανά τον κόσμο αλλά όχι με τυποποιημένες διαδρομές ή σε συμβατικούς προορισμούς απαραίτητα (lonely Planet, αν δεν με απατά η μνήμη μου), ο αφηγητής και κεντρικό πρόσωπο (Ian) βρέθηκε κάπου στο εσωτερικό της Γεωργίας, σε ένα χωριό που δεν είχε αλλάξει και πολύ από την εποχή του μεσαίωνα. Έφτασε εκεί αφού ταξίδεψε με ένα λεωφορείο τύπου "γκαζοζέν" έως ένα σημείο και μετά πεζή για αρκετά χιλιόμετρα.
Ανάμεσα στα άλλα που του ανέφεραν οι ντόπιοι για το μακρινό τους παρελθόν ήταν και τα πλούσια χρυσοφόρα κοιτάσματα των βουνών τους. Ένα από τα στοιχεία που του έκαναν εντύπωση ήταν και ο τρόπος που διαχωρίζαν οι παλαιότεροι τα ψήγματα χρυσού από τις όχθες του ποταμού που διέρρεε την περιοχή τους: έπαιρναν ένα τομάρι από αρνί ή κατσίκι και το χρησιμοποιούσαν εν είδη κρησάρας, "κοσκινίζαν" με αυτό τα βοτσαλάκια της όχθης του ποταμού. Τα κομματάκια του χρυσού εμπλέκονταν στο μαλλί του τομαριού και συλλέγονταν κατόπιν.
Ο συλλογισμός που εγώ έκανα αμέσως, αλλά και που λογικά δεν έκανε ο Ίαν, ήταν Γεωργία= Αία, δέρας= τομάρι, να το χρυσόμαλλο δέρας. Για εμένα αυτό τείνει σε βεβαιότητα, καθώς και γεωγραφικά και ετυμολογικά ταιριάζει.
Υπό αυτές όμως τις συνθήκες, αν θέλουμε να αποσυμβολίζουμε ή και να ερμηνεύουμε, θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας και άλλες παραμέτρους και δεδομένα πέρα από αυτά που ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεσή μας και στον δικό μας, αντικειμενικώς υποκειμενικό, τρόπο σκέψης.