Άρθρα "ΜΙΑ ΣΥΝΗΓΟΡΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ Κας ΜΠΛΑΒΑΤΣΚΥ"

< Προηγούμενη
<< Άρθρα (κεντρική)

ΜΙΑ ΣΥΝΗΓΟΡΙΑ ΥΠΕΡ ΤΗΣ Κας ΜΠΛΑΒΑΤΣΚΥ

από τον

Δρ. Ηλία Χρυσοχοΐδη

Το κείμενο που δημοσιεύεται, είναι επιστολή του Δρ.Ηλία Χρυσοχοϊδη προς το "Βήμα της Κυριακής" της 22/2/1998 και είναι μετάφραση από την Αγγλική.

Προς τον Εκδότη,

Η απογοήτευσή μου ήταν μεγάλη βλέποντας ότι το τμήμα της εφημερίδας σας που ασχολείται με τα βιβλία φιλοξένησε μια σφοδρή επίθεση βασιζόμενη σε προσωπική προκατάληψη και κακόβουλη διαστρέβλωση. Γιατί τέτοια ήταν η κριτική του κ. Βιστωνίτη (σχεδόν στο σύνολο) μιας ελληνικής μετάφρασης του "Αποκαλυμμένη Ίσις" της Ε.Π.Μπλαβάτσκυ ("ΤΟ ΒΗΜΑ της ΚΥΡΙΑΚΗΣ", 22 Φεβρουαρίου 1998).

Ως υπεύθυνος αναγνώστης προσδοκώ δύο πράγματα από μια κριτική βιβλίου: μια ακριβή και αντικειμενική περίληψη του περιεχομένου του βιβλίου και, προαιρετικά, τη σοβαρή και εποικοδομητική κριτική του βιβλιοκριτικού για αυτό. Δεν βρήκα κανένα ίχνος από το πρώτο αλλά και σχεδόν καθόλου από το δεύτερο στο ανιαρό κείμενο του κ. Βιστωνίτη πάνω στους κινδύνους του αποκρυφισμού.
Εάν ο αποκρυφισμός "δεν αντέχει κατά κανόνα σε σοβαρή κριτική", γιατί τότε ο βιβλιοκριτικός ασχολείται και κάνει κι εμάς να ασχολούμαστε με αυτόν; Γιατί, κι αυτό ακριβώς ερευνά, ο αποκρυφισμός είναι τόσο διαδεδομένος σήμερα ώστε να μην μπορεί να αγνοηθεί. Είναι αυτό καλό ή κακό; Και τί τέλος πάντων είναι ο αποκρυφισμός;
Ο κ. Βιστωνίτης απαντά με ευκολία : "Διαχρονικές Τερατολογίες". Δεν κατάφερα να διακρίνω πώς το δικαιολογεί. Αντ' αυτού, αισθάνομαι την απαξιωτική στάση ενός ημιμαθούς δασκάλου προς τους αδαείς και αφελείς μαθητές του. Φοβάμαι ότι πρέπει να αποκρούσω τον υπεραπλουστευμένο και χωρίς κριτικό πνεύμα χειρισμό του βιβλίου εκ μέρους του.

Για κάποιον που είναι εξοικειωμένος με τα κείμενα της Μπλαβάτσκυ, η κριτική του κ. Βιστωνίτη είναι τελείως αναξιόπιστη. Στην πραγματικότητα, αγγίζει τα όρια του λιβελογραφήματος. Αναφορικά με τα ακόλουθα σημεία, χρησιμοποιώ την πιο πρόσφατη, και πιθανώς οριστική, βιογραφία της Ε.Π.Μπλαβάτσκυ(οι εντός παρενθέσεως αριθμοί παραπέμπουν στις αντίστοιχες σελίδες του βιβλίου):
Σύλβια Κράνστον, "Ε.Π.Μ.: Η Εκπληκτική Ζωή και Επίδραση της Έλενας Μπλαβάτσκυ, Ιδρύτριας του Σύγχρονου Θεοσοφικού Κινήματος" (Νέα Υόρκη: G. P. Putnam's Sons, 1993)

(1) Συσχετισμός της Μπλαβάτσκυ και της Θεοσοφίας με "μέντιουμ, χαρτορίχτρες κ.λ.π." δεν ισχύει, γιατί η Ε.Π.Μ. πεισματικά αντέκρουσε αυτές τις μορφές κατώτερου και κίβδηλου ψυχισμού (129). Πράγματι, εξ αιτίας της επίθεσής της στον πνευματισμό ο Κόουλμαν "ένας εξέχων πνευματιστής της εποχής του" (379 και 271) και η μοναδική "αξιόπιστη" πηγή κατά τον κ. Βιστωνίτη, ανέλαβε το καθήκον να την "εκθέσει".

(2) Επίσης, τι σχέση έχει η Θεοσοφία και η Μπλαβάτσκυ με τον Χίμλερ και τα SS; Και οι Ναζί οικειοποιήθηκαν τη σβάστικα, ένα Ινδουιστικό σύμβολο γνωστό επί χιλιάδες χρόνια. Ποιός είναι ο σκοπός αυτής της κατηγορίας μέσω του συσχετισμού; Ότι η Θεοσοφία εξέθρεψε τον φασισμό; Τότε, γιατί τα βιβλία της Μπλαβάτσκυ ήσαν πάντα απαγορευμένα στη Σοβιετική Ένωση(547). Σημειωτέον ότι γεννήθηκε στη Ρωσία; Επίσης, πώς μπορεί να εξηγηθεί ο ρόλος της Θεοσοφίας στο απελευθερωτικό κίνημα της Ινδίας; Ο ιδρυτής και τα πιο διακεκριμένα μέλη του Ινδικού Εθνικού Κογκρέσου ήταν Θεόσοφοι (194). Τόσο ο Γκάντι όσο και ο Νεχρού όφειλαν την αφοσίωσή τους στην Ινδική υπόθεση σε Θεόσοφους (195-96). Ο Γκάντι γνώριζε την Μπλαβάτσκυ προσωπικά και έγινε μέλος της ομάδας των μαθητών της (195). Αναγνωρίζοντας αυτή τη συμβολή, η Ινδική κυβέρνηση εξέδωσε ένα ειδικό γραμματόσημο το 1975 για την εκατονταετηρίδα της Θεοσοφικής Εταιρείας (192). Αυτά για τις απολυταρχικές και Αρειανικές "τάσεις" της Θεοσοφίας.

(3) Αντιθέτως προς την άποψη του κ. Βιστωνίτη "Η Ζωή της Μπλαβάτσκυ" παρουσιάζει λιγότερο ενδιαφέρον από το έργο της. Γιατί το τελευταίο το γνώρισαν και επηρεάστηκαν από αυτό μερικοί από τους πιο ονομαστούς πνευματικούς και καλλιτεχνικούς κολοσσούς του αιώνα μας: Ο Τ. Σ. Έλιοτ (480-81), ο Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς (465-70), ο Τζέιμς Τζόις (473-76), ο Τζακ Λόντον (476-77), ο Ντ. Χ. Λώρενς (479-80),ο Βασίλι Καντίνσκι (484-86), ο Πάουλ Κλέε (489-90), ο Πωλ Γκωγκέν (490-92), ο Γκούσταβ Μάλερ (495-96), ο Γιάν Σιμπέλιους (496-97), ο Αλεξάντερ Σκριάμπιν (497-98), ο Τόμας Έντισον (Θεόσοφος και ο ίδιος, 183-85) και ο Αλβέρτος Αϊνστάιν (σύμφωνα με μαρτυρίες "ένα αντίτυπο της "Μυστικής Δοξασίας" βρισκόταν πάντα στο γραφείο του":xx, 434). Ακόμα και σήμερα, καθηγητές και φοιτητές στα μεγαλύτερα Αμερικανικά Πανεπιστήμια μελετούν τη "Μυστική Δοξασία" (437-38).

(4) Η Μπλαβάτσκυ δεν προσπάθησε να δημιουργήσει καινούρια θρησκεία. Αντιθέτως, ισχυριζόταν ότι πίσω από κάθε γνήσια θρησκεία υπάρχει ένας κοινός πυρήνας διδασκαλίας. Στην πραγματικότητα, το έμβλημα της Θεοσοφικής Εταιρείας είναι ότι "δεν υπάρχει θρησκεία ανώτερη από την αλήθεια". Η Μπλαβάτσκυ ταξίδεψε περισσότερο από οιονδήποτε σύγχρονό της και στο έργο της προσπάθησε να συλλέξει τη σοφία όλων των θρησκειών και φιλοσοφιών, γνωστών ή άγνωστων. Το έργο της είναι συγκριτικό υπό την ευρύτερη δυνατή έννοια. Ενδεικτικά, ο υπότιτλος της "Μυστικής Δοξασίας" είναι "μία σύνθεση επιστήμης, θρησκείας και φιλοσοφίας". Εξ ου και η κατηγορία για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας.

(5) Ο κ. Βιστωνίτης βασίζει την επίθεσή του εναντίον της Μπλαβάτσκυ στο ζήτημα της κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας του έργου της. Κατά πρώτον, κατηγορεί την Μπλαβάτσκυ ως "λογοκλόπο" και στη συνέχεια παραδέχεται ότι το έκανε "σοβαρά: με παραπομπές, βιβλιογραφία και "επιχειρήματα". Ήταν ή δεν ήταν λογοκλόπος; Η μοναδική πηγή του είναι η κατά Γουίλιαμ Έμετ Κόουλμαν υποτιθέμενη "έκθεση" των πηγών της, που δημοσιεύθηκε   το 1895 (όχι ανεξάρτητα, αλλά σαν Τρίτο Παράρτημα σε ένα βιβλίο γραμμένο και χρηματοδοτημένο για να την απαξιώσει). Ποιό ήταν το κίνητρό του; Για χρόνια ολόκληρα, είχε επιτεθεί στην Μπλαβάτσκυ και στη Θεοσοφία στα περιοδικά των πνευματιστών. Επίσης, συμμετείχε σε δύο άλλα περιστατικά προσκομίζοντας ψευδείς κατηγορίες εις βάρος της (379).

   Και ποιό ήταν το περιεχόμενο της κατηγορίας; Το έγγραφο του Κόουλμαν δίνει την εντύπωση ότι όλο το έργο της Μπλαβάτσκυ προέρχεται από μη αναγνωρισμένες πηγές. Αυτό δεν είναι αληθές. Αυτό που εκλαμβάνει ως κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας είναι η αναγνώριση (για οποιοδήποτε απόσπασμα) όχι μόνο πρωταρχικών πηγών (π.χ. Πλάτων, Αριστοτέλης) αλλά και δευτερευουσών (π.χ. το βιβλίο του Καθηγητή Χ όπου παραθέτει τον Πλάτωνα). Σήμερα, αυτό γίνεται στον πίνακα βιβλιογραφίας που παρατίθεται στο τέλος ενός βιβλίου ή σε υποσημειώσεις ή σε σημειώσεις του τέλους του βιβλίου. Όμως, τότε δεν ήταν αυτός ο κανόνας και αυτή η ίδια η πρακτική ακολουθήθηκε και από τον ίδιο τον Κόουλμαν στα γραπτά του κείμενα. Για παράδειγμα, "ο Κόουλμαν κατηγορεί την Ε.Π.Μ. ότι χρησιμοποίησε 44 χωρία - θα έπρεπε να πει περικοπές - από το βιβλίο του Σ. Γ. Κινγκ "Οι Γνωστικοί και τα Ανέκδοτα Έργα τους" στο "Αποκαλυμμένη Ίσις" χωρίς να το δηλώσει. Ωστόσο, όταν χρησιμοποιούσε τους "Γνωστικούς" ως πρωταρχική πηγή, το ανέφερε μαζί με το όνομα του συγγραφέα σε 32 περιπτώσεις" (381). Έτσι, το ζήτημα δεν είναι αν η Μπλαβάτσκυ δηλώνει τις πηγές της, αλλά το εάν τις αναφέρει κάθε φορά που τις χρησιμοποιεί, σαν δευτερεύουσες πηγές (και μάλιστα, σε βιβλία που περιλαμβάνουν εκατοντάδες και χιλιάδες σελίδων).

Ο ισχυρισμός του Κόουλμαν ότι τα βιβλία της Μπλαβάτσκυ δεν ήταν παρά    μια συλλογή από διάφορες πηγές είναι και αυτός αναληθής. Στατιστικά, μόνο το 22% του "Αποκαλυμμένη Ίσις" αποτελείται από αποσπάσματα και το υπόλοιπο 78% είναι κείμενο γραμμένο από την ίδια την Μπλαβάτσκυ.
Αρχικά, ο Κόουλμαν "ανιχνεύει" περιπτώσεις κλοπής πνευματικής ιδιοκτησίας, υπό την ως άνω στενή έννοια, στο "Αποκαλυμμένη Ίσις" και στη συνέχεια, στρέφεται προς τη "Μυστική Δοξασία". Εδώ, όμως, δεν δίνει πουθενά αρίθμηση σελίδων, καθιστώντας έτσι αδύνατο σε κάποιον το να επαληθεύσει τον ισχυρισμό του. Ακόμα χειρότερα, επαναλαμβάνει ξανά και ξανά ότι τα χωρία που έχουν λογοκλοπεί και οι ακριβείς αριθμοί σελίδων θα δοθούν στο προσεχές βιβλίο του επί του θέματος. Κατά τα εναπομείναντα 16 χρόνια της ζωής του, ποτέ δεν άκουσε κανείς τίποτα γι' αυτό και ποτέ δεν εξεδόθη βιβλίο. Τόσο αόριστη είναι η κατηγορία του.
Η Σύλβια Κράνστον επαλήθευσε ότι σε όλο το κείμενο της "Μυστικής Δοξασίας", ένα έργο που περιλαμβάνει περισσότερες από 1500 σελίδες, υπάρχουν μόνο έξι περιπτώσεις "μη δηλωμένων δανείων από δευτερεύουσες πηγές" (383-84, 601-02. Για τη συνολική συζήτηση επί του θέματος, βλέπε 379-87). Και βεβαίως, τόσο ο Κόουλμαν όσο και ο κ. Βιστωνίτης λησμονούν ότι η ίδια η Μπλαβάτσκυ, προβλέποντας ίσως τις αντιδράσεις τους, επανέλαβε τα λόγια του Μονταίν στην εισαγωγή της "Μυστικής Δοξασίας": "Εδώ συνέλεξα μόνο ένα μπουκέτο από εκλεκτά λουλούδια και δεν έφερα τίποτε δικό μου εκτός από την κορδέλα που τα δένει" (386).

Εν ολίγοις, ο Κόουλμαν δεν είναι αξιόπιστη πηγή και η κατηγορία για κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας είναι στην πραγματικότητα ένα κατασκεύασμα που βασίζεται στο γεγονός ότι δεν λαμβάνει υπόψη του τους κανόνες της βιβλιογραφίας και παρερμηνεύει τον συγκριτικό χαρακτήρα του έργου της. Ο μόνος λόγος για τον οποίον μνημονεύεται ο Κόουλμαν σήμερα είναι γιατί, μετά από έναν ολόκληρο αιώνα, άνθρωποι σαν τον κ. Βιστωνίτη δεν μπορούν να βρουν άλλη "πηγή" που να απαξιώνει το πνευματικό επίτευγμα της Μπλαβάτσκυ.

Αλλά, ποιό ήταν αυτό το επίτευγμα; Όπως υπαινίχθηκα ανωτέρω, η Μπλαβάτσκυ αποπειράθηκε να συνθέσει στην πραγματικότητα το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης (εξ ου και ο κ. Βιστωνίτης παραπονιέται ότι μετατοπίζεται από τον "ιερό χώρο" του Πλάτωνα στο Νοστράδαμο που μοιάζει με "τσαρλατάνο"). Αυτό, βέβαια, γίνεται αντιληπτό σαν απειλή σε κάθε είδος φονταμενταλισμού. Γιατί σε όλη της διάρκεια της ζωής της η Μπλαβάτσκυ επετέθη με σφοδρότητα σε ορθοδοξίες παντός τύπου. Και για τη γενναία πνευματική της θέση (που, πόσο μάλλον, προερχόταν από μια γυναίκα που ζούσε εν μέσω της Βικτοριανής αυστηρής ηθικής) πληρώνει ακόμα και σήμερα.

(6) "Όλα αυτά βέβαια δεν στέκουν πουθενά…" αποτιμά με προχειρότητα ο κ. Βιστωνίτης για το έργο της Μπλαβάτσκυ. Όμως, καθώς δείχνει η Κράνστον (430-62), πολλές ιδέες που περιέχονται στα γραπτά κείμενα της Μπλαβάτσκυ έχουν επιβεβαιωθεί από την επιστήμη του 20ου αι. : "Η Μυστική Δοξασία" περιέχει πολλές διδασκαλίες που απέρριπτε η επιστήμη την εποχή της Ε.Π.Μ. αλλά που, στη συνέχεια, αποδείχτηκαν αληθινές" (434). Σαν παραδείγματα παρατίθενται : "τα άτομα διασπώνται", "τα άτομα βρίσκονται σε αέναη κίνηση", "η ύλη είναι μετατρέψιμη σε ενέργεια και αντιστρόφως" (435-37).

(7) "Δεν έχει νόημα στην εποχή της βιοτεχνολογίας, των διαστημικών κατακτήσεων και της πληροφορικής να ασχολείται κανείς με τερατωδίες". Ξεχνά ο κ. Βιστωνίτης ότι οι τερατωδίες στον παρόντα αιώνα προήλθαν από την επιστήμη: τα χημικά όπλα στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και η ατομική βόμβα στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Ψυχρός Πόλεμος και η απειλή ατομικού ολοκαυτώματος. Ακόμα και σήμερα, η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά στην κλωνοποίηση του ανθρώπου και στην επαρκή εποπτεία βιοχημικών όπλων καθώς και στην προστασία της ιδιωτικής ζωής του ατόμου από ελέγχους ηλεκτρονικής μορφής. Εξ άλλου, ποιές είναι ακριβώς οι "τερατωδίες" της Μπλαβάτσκυ και της Θεοσοφίας; Γνωρίζει ο κ. Βιστωνίτης τους τρεις στόχους της Εταιρείας;

       (α) Τη δημιουργία του πυρήνα μιας παγκόσμιας αδελφότητας της ανθρωπότητας χωρίς διακρίσεις φυλής, πίστης, φύλου, κάστας ή χρώματος (περίπου 70 χρόνια πριν από το καταστατικό των Ηνωμένων Εθνών!)

   (β) Τη μελέτη των αρχαίων και σύγχρονων θρησκειών και επιστημών και την κατάδειξη της σημασίας μιας τέτοιας μελέτης (συγκριτικές μελέτες).

   (γ) Την έρευνα των ανεξήγητων νόμων της φύσης και των φυσικών δυνάμεων που λανθάνουν στον άνθρωπο. (Μελέτες που ήδη γίνονται σε μερικά από τα σημαντικότερα Πανεπιστήμια των Η.Π.Α) XVIII.

Μήπως ο κ. Βιστωνίτης και όλοι οι φονταμενταλιστές φοβούνται αυτό το πρόγραμμα ανθρώπινης βελτίωσης; Και εάν τρομάζει από τον τρόπο που η Μπλαβάτσκυ χειρίζεται τον Πλάτωνα, μήπως αυτό οφείλεται στο ότι εκείνη τον "παρερμηνεύει" ή στο ότι έχει συνηθίσει ο κ. Βιστωνίτης να ερμηνεύει τα αρχαία κείμενα με μονολιθικό τρόπο; Ακόμα θυμάμαι την εποχή που πήγαινα στο σχολείο και την στενή στείρα φιλολογική ανάγνωση των αρχαίων. Όσο για τον φτηνό ισχυρισμό του ότι το σύγχρονο ενδιαφέρον στον αποκρυφισμό εκφράζει "ένα ιστορικό κενό", ας μου επιτραπεί να πω ότι αυτό το κενό οφείλεται εν μέρει στο είδος του φονταμενταλισμού που ο κ. Βιστωνίτης προσπαθεί να περάσει με την "κριτική" του.

(8) Μια γρήγορη ματιά στο λεξιλόγιο του κ. Βιστωνίτη είναι αποκαλυπτική: "τάχα μου", "τσαρλατάνο", "υποκουλτούρα", "το κραυγαλέον της ανοησίας", "πνευματικός ολοκληρωτισμός". Η δε Μπλαβάτσκυ αποκαλείται "ψευδοθρησκειολόγος", "ψευδοπροφήτισα" και "απατεώνισα". Ο μύθος ότι εξαπάτησε, προήλθε από την απαξιωμένη σήμερα "αναφορά Χόντγκσον" που δημοσιεύθηκε το 1885 από την Εταιρεία Ψυχικών Ερευνών στο Λονδίνο. Έναν αιώνα αργότερα, το 1986, η ίδια εταιρεία δημοσίευσε μια δήλωση που άρχιζε με τη φράση "Η Κυρία Μπλαβάτσκυ, συνιδρύτρια της Θεοσοφικής Εταιρείας καταδικάστηκε άδικα"(XVII). Ο Δόκτωρ Βέρνον Χάρισον, ειδήμων στις πλαστογραφήσεις, επανεξέτασε την υπόθεση σε μια 25σέλιδη μελέτη, καταλήγοντας στο ότι η αναφορά Χόντγκσον είναι "διάτρητη από διαστρεβλώσεις, εικασίες που έχουν προβληθεί σαν γεγονότα ή πιθανά γεγονότα, ανεπιβεβαίωτες μαρτυρίες ανώνυμων μαρτύρων, επιλογή μαρτυριών και ολοφάνερες ανακρίβειες" ενώ, προς όφελός της, "αγνόησε όλες τις μαρτυρίες" (XVIII, επίσης 265-77). Ο Χάρισον κατέληγε ζητώντας συγγνώμη γιατί καθυστέρησε τόσο πολύ να αποκαταστήσει το όνομά της. Θα κάνει και ο κ. Βιστωνίτης το ίδιο;

Εάν ο κ. Βιστωνίτης με το άρθρο του ψάχνει να βρει έναν απατεώνα, θα ήταν καλύτερα να αγοράσει έναν καθρέφτη, γιατί συμπεριφέρεται ανεύθυνα προς τους αναγνώστες σας, διαιωνίζοντας ανακρίβειες. Η κριτική του είναι μια συλλογή κατηγοριών που έχουν, ήδη, αποδειχθεί ψευδείς, μια συλλογή αβάσιμων ισχυρισμών, μιας γενναίας δόσης αντι-αποκρυφιστικής λαογραφίας, που έχουν όλα ξεπηδήσει από την ανεξέλεγκτη προσωπική εχθρότητά του προς κάποιον που έχει πεθάνει πάνω από έναν αιώνα τώρα.

Από τα τέλη του 19ου αι. το όνομα της Μπλαβάτσκυ έχει υποφέρει στα χέρια ημιμαθών, φονταμενταλιστών, υλιστών αλλά και ψευδο-αποκρυφιστών. Έχει συσχετισθεί με τους Ναζί, τον Σιωνισμό, διεθνείς συνωμοσίες κ.λ.π. Είναι καιρός να απορρίψουμε την εύκολη φημολογία και να έρθουν στο φως γεγονότα και επιχειρήματα. Κάτι που παρέλειψε να κάνει ο κ. Βιστωνίτης.

Μετά τιμής

Δρ. Ηλίας Χρυσοχοΐδης
Πανεπιστήμιο Στάνφορντ

ΥΓ. Συμβαίνει να μην γνωρίζω τον κ.Βιστωνίτη. Διαβάζοντας το άρθρο στην ιστοσελίδα, ενοχλήθηκα πολύ από τις ιστορικές ανακρίβειες, τις αδικαιολόγητες άξεστες εκφράσεις και κυρίως το φονταμενταλισμό του.

Το κείμενο αυτό εστάλη στο "Βήμα" στις 24 Φεβρουαρίου 1998, στο tovima@dolnet.gr και δε δημοσιεύθηκε ποτέ.

H παρoύσα επιστολή αναδημοσιεύεται από τον ιστοχώρο THEOSOPHY.GR,
ευγενική προσφορά της κ. Ασπασίας Παπαδομιχελάκη.

***

Aν θέλετε να παρακολουθήσετε την σχετική συζήτηση στην Αγορά μας, χρησιμοποιήστε το σύνδεσμο εδώ.
(Για να δημοσιεύσετε σχόλιό σας, θα πρέπει να εγγραφείτε.)

< Προηγούμενη	Αρχική
<< Άρθρα (κεντρική)	Αρχική